چایخانه حرم؛ صحنه ارادت هنرمندان | گزارشی از حضور جمعی از هنرمندان مطرح کشور در چایخانه حرم مطهر رضوی

 شهرآرانیوز؛ چایخانه رضوان حرم مطهر رضوی در روز‌های آغازین دهه کرامت امسال، میزبان چهره‌هایی آشنا برای مردم بود. افرادی از جنس هنر که آمده بودند در فرصتی مغتنم، چند روزی را خادم و زائر علی بن موسی الرضا (ع) باشند و در لباس سبز خدمت چایخانه، خستگی را از زائران امام مهربانی‌ها بگیرند. از چای ایرانی و عراقی گرفته تا دمنوش و شکلات، در این بساط پیدا می‌شد.

برخی از این هنرمندان، چهره‌های شناخته شده تری برای مردم بودند. مثل سیدجواد هاشمی که اول با این سؤال روبه رو می‌شد که «کی شهید می‌شوی؟» یا کوروش زارعی که از او ایفای نقشی مشابه برادران یوسف را در سینما می‌خواستند. برخی دیگر که به دلیل نوع فعالیت هنری خود، چندان در معرض مردم نبودند یا تعداد کمتری با چهره آن‌ها آشنایی داشتند هم با خیالی آسوده‌تر و با فراغ بال، مشغول انجام وظیفه خود در چایخانه بودند.

همخوانی با هنرمندان، قشنگ‌ترین اتفاق بود

سید جواد هاشمی، بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون که چهره‌ای شناخته شده برای مردم است و به همین دلیل هم بیشتر اوقات حضور در چایخانه را به گفت‌و‌گو و گرفتن عکس با زائران می‌گذراند، می‌گوید: چند سال پیش، خادمی امام رضا (ع) نصیبم شد. اما بعد از آن کمتر فرصت می‌شد که منظم برای خدمت بیایم و تجربه حضور در چایخانه را نداشتم و این اولین تجربه حضورم در اینجاست. او می‌افزاید: قشنگ‌ترین اتفاقی که اینجا تجربه کردم، همخوانی همراه دیگر هنرمندان بود که به نظرم، هم برای خودمان و هم برای زائران تأثیر زیادی داشت. صدایم از قبل گرفته بود و در این همخوانی با دوستان، بیشتر هم گرفت! (با خنده)

از مردم می‌توان برای کار هنری ایده گرفت

طاهر شیخ الحکمایی، هنرمند مجسمه ساز نیز می‌گوید: این حرکت ها، حرکت‌های مردمی و هیئتی است که می‌تواند در روحیه هنرمند، هنردوست و مردم مؤثر باشد. به ویژه درباره هنرمندانی که چهره‌های آن‌ها بیشتر برای مردم شناخته شده است. مردمی بودن و در کنار مردم بودن، روی خروجی کار هنرمند هم تأثیر می‌گذارد. حتی می‌شود از این گونه برنامه‌ها برای تولید آثار هنری ایده گرفت. او می‌افزاید: بهترین اتفاق، حضور در کنار مردم و زائران مختلف ایرانی و غیرایرانی بود که تاکنون چنین تجربه‌ای نداشتم.

تأثیر دنیای قدسی در هنر قدسی

نصرا... قادری، نویسنده و کارگردان تئاتر و مدرس دانشگاه نیز می‌گوید: به طور طبیعی، مکان روی روح و روان کار یک هنرمند تأثیر می‌گذارد. به شرط اینکه آن مکان و صاحب آن مکان و صاحب صاحب آن مکان را باور داشته باشی. این حالت، وضعیتی مانند دنیای هنر مسجد را برای شما ایجاد می‌کند، یعنی دنیای هنر قدسی بر روح و روان هنرمند و در امر هنر قدسی تأثیر می‌گذارد.

او می‌افزاید: اینجا با مردم و بوی ناب مردمی سروکار داریم که فارغ از هر ادا و نمایش، با هنرمند رویارویی دارند. نفس هنری مانند تئاتر هم در ارتباط با مردم است و نه نخبگان و افراد خاص. تأثیری که در چنین فضایی مردم بر روی هنرمند می‌گذارند، انکارناپذیر است و سوژه‌های نابی را در مقابل هنرمند قرار می‌دهند که می‌تواند اثر هنری بعدی خود را بر مبنای آن بسازد.

قادری تأکید می‌کند: افرادی که در این نیمه شب و با خستگی و دلتنگی، یک استکان چای گرم می‌نوشند و بعد از آن با چشمانی پر از اشک، به گنبد نگاه می‌کنند و آرزوی قلبی خود را می‌خواهند سرشار از داستان‌ها و سوژه‌هایی هستند که یک اثر هنری می‌تواند درباره آن‌ها تولید شود.

شوق خدمت را در چشمان هنرمندان می‌توان دید

کوروش زارعی، بازیگر و کارگردان تئاتر و دبیر هنر‌های نمایشی حوزه هنری انقلاب اسلامی نیز می‌گوید: سال ۱۴۰۴ را با اباعبدا... الحسین (ع) و در شهر کربلا آغاز کردم. در کربلا و در ایام ماه مبارک رمضان، بازیگر نمایش میدانی با عنوان «محشر» با کارگردانی صادق فتاحی و از تولیدات مؤسسه اوج بودم. پس از آن هم دوباره برای اختتامیه چهارمین اجلاس منابر شیعی با عنوان سوگواره «سفینه النجاه» عازم کربلا شدم که دبیر بخش تئاتر این سوگواره بودم. این ایام هم توفیق خادمی امام رضا (ع) را پیدا کرده‌ام.

وی می‌افزاید: در مرکز هنر‌های نمایشی حوزه هنری، مجموعه‌ای با موضوع حضرت معصومه (س) را در دست کار داریم که در قالب نسخه چاپی و اجرا می‌تواند قابل استفاده باشد. ما برای همه اهل بیت (ع) کار کرده‌ایم و برای امام رضا (ع) هم کار می‌کنیم.

زارعی تأکید می‌کند: هنرمندان رشته‌های مختلف، دارای عواطف و احساسات پاک و زلالی هستند و در این مکان، با عشق و علاقه به زائران خدمت می‌کنند. در چشمان آن‌ها شوق خدمت را می‌توان دید و این افتخار لباس خادمی علی بن موسی الرضا (ع) ست که نصیب آن‌ها شده است.

کام شیرین مردم در چایخانه حضرت

مرشد محسن میرزاعلی، نقال و پرده خوان نیز می‌گوید: این فضا را در گذشته به شکل‌های مختلف تجربه کرده‌ام. در مدت ۴۴ سال عمری که از خدا گرفته‌ام، افتخار می‌کنم که حداقل ۴۱ سال خادم اهل بیت (ع) بوده‌ام. کار هنر آیینی که آن را از پنج نسل پیش، نسل به نسل ادامه می‌داده‌ایم. این هنر، سینه به سینه در خانواده ما گشته و ما ادامه دهنده راه پدران خود هستیم.

وی می‌افزاید: وقتی هنر آیینی را انتخاب می‌کنی، یعنی به فضای خدمت به اهل بیت (ع) وارد می‌شوی. سعی کرده‌ایم در هنر آیینی، جان و روان مردم را شیرین کنیم و امروز در چایخانه، کام مردم را شیرین می‌کنیم. از هشت سال پیش، لباس خادمی امام رضا (ع) را به عنوان خادم روایتگری حضرت نیز پوشیده‌ام.

در دوره شهید رئیسی، پرده‌ای با موضوع امام رضا (ع) کشیده شد و در کنار محمد جهان پا و مهدی سیم ریز و دیگر دوستان، در حرم امام رضا (ع) اجرا داشتیم. این اتفاق چند سال است که می‌افتد: به قول شاعر: «نوکری، ننگ است، اما نیز دارد افتخار/هر که نوکر بر حسین گشت، کسوت شاهانه دارد»

میرزاعلی تأکید می‌کند: خروجی کار این جمع می‌تواند تولید کتاب باشد. کتاب خاطرات سه روزه چایخانه. یا هر عنوان دیگری که برای آن بشود انتخاب کرد. برای ما در این مدت، از زمان ورود تا لحظه‌ای که می‌خواهیم برگردیم، اتفاقات زیادی رقم می‌خورد که شاید شیرین‌ترین آن، تشکر مردم از گرفتن چای از دست خادم است. طوری رفتار می‌کنند که انگار چای را از خود حضرت رضا (ع) می‌گیرند. این طور نسبت به خادم اهل بیت (ع) ادب را نگه می‌دارند.

در ادامه حتما بخوانید آذین‌بندی و چراغانی گسترده حرم مطهر امام‌رضا(ع) به‌مناسبت دهه کرامت ۱۴۰۴

من آهویی که عاشق صیاد

علی داودی، شاعر و مسئول دفتر شعر حوزه هنری انقلاب اسلامی، سخن خود را با این ابیات آغاز می‌کند: «خورشید پشت پنجره فولاد/ ابر تنهای صحن گوهرشاد/ هر جا بروم اسیر این بوم وبرم/ من آهویی که عاشق صیاد»

او در ادامه درباره حضور در این برنامه می‌گوید: با خبر شدیم که می‌توانیم در کسوت خادمی، زائر علی بن موسی الرضا (ع) باشیم و این علاقه و آرزوی همه است. بالأخره هنرمندان هم جزو همین مردم هستند. (با خنده) و با افتخار در حرم مطهر امام رضا (ع) حاضر شده‌اند.

داودی خاطرنشان می‌کند: اینکه برای مردم تازگی دارد هنرمندان در برنامه‌هایی مشابه این حضور پیدا می‌کنند، شاید به دلیل تلقی نادرستی از هنر و هنرمند است که در برخی لایه‌های اجتماعی شکل گرفته است. برخی افرادی را که ویژگی شخصیت خاصی دارند یا به هر دلیل در این گونه برنامه‌ها همراهی نمی‌کنند به عنوان هنرمند تلقی می‌کنیم و در نقطه مقابل، افرادی را که در این صحنه‌ها حضور دارند هنرمند جدی نمی‌دانیم یا حداقل اینکه آن‌ها را هنرمند درجه یک نمی‌شناسیم. حال آنکه واقعیت این گونه نیست. وی می‌افزاید: هنرمند همیشه در عرصه‌های مختلف اجتماعی حضور دارد. 

گاه از اینکه هنرمند به واسطه تمرکز بر روی اثر هنری، جهان جدایی برای خود ایجاد می‌کند، این تصور به وجود می‌آید که او چندان دغدغه‌های روزمره و طبیعی زندگی را ندارد. اما واقع امر این است که هنرمند هم آدم است (با خنده)، نماز می‌خواند، زیارت می‌کند و... ممکن است برخی الگو‌های هنری، صورت خاصی از رفتار را به مردم القا کرده باشد. اما واقعیت این است که اگر هنرمند همراه مردم نباشد، هنر او نمی‌تواند برایند زندگی اجتماعی مردم باشد.

از «آقای قاضی» چه خبر؟

سجاد مهرگان، کارگردان مجموعه «آقای قاضی» را یک باره و با این پرسش مخاطب قرار می‌دهیم که «از آقای قاضی چه خبر؟» با تعجب می‌گوید: هر چه تلاش کردم کمتر جلو چشم باشم، ظاهرا بی نتیجه بود و از خطاب شما شوکه شدم! (با خنده)

مهرگان می‌افزاید: «آقای قاضی ۲» که پخش شد، به عنوان پرمخاطب‌ترین سریال سال ۱۴۰۳ معرفی شد. البته در این میان، با انتقاداتی نه از سمت قضات، بلکه از سمت وکلا روبه رو شدیم. تصمیمی که برای این مجموعه گرفته بودیم، این بود که خود مردم به طور مستقیم با قانون روبه رو شوند و به همین دلیل هم نقش وکلا در این سریال کمرنگ بود. اما در بخش بعدی سریال و در «آقای قاضی ۳» توجه ویژه‌ای به موضوع وکلا خواهیم داشت.

او خاطرنشان می‌کند: مردم نیاز به دانستن برخی قوانین دارند و در این مدیوم توانستیم برخی از این قوانین را برای مردم بیان کنیم. در قسمت‌های بعدی هم سعی می‌کنیم این قوانین کاربردی را بیشتر به مردم ارائه کنیم. پخش آقای قاضی ۳ به انتهای امسال می‌رسد. به جز قاضی مرد، قاضی زن هم به شخصیت‌ها اضافه می‌شود و تعداد قضات هم متنوع‌تر خواهد بود.